یکی از حلقه‌های مهم درمان توانبخشی بازی درمانی است.ما در کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و توانبخشی رویش پرند بخش اختصاصی بازی درمانی را برای شما تدارک دیده‌ایم.
در ادامه با این رویکرد در درمان مشکلات کودکان و خدمات ما در این حوزه آشنا خواهید شد.
بازی درمانی چیست؟
بازی از ضروریات زندگی کودک است و در واقع زبان ارتباطی او محسوب می‌شود که از طریق آن احساسات مختلف و انتقادش نسبت به محیط اطراف را بیان می‌کند.
بازی درمانی روشی است که با استفاده از پتانسیل بالقوه‌ی بازی به کودک دارای مشکل کمک می‌کند تا ابتدا با درمانگرش و سپس با محیط بیرون ارتباط مناسبی بگیرد و با ارتباطی که درمانگر از طریق بازی بین خود و کودک ایجاد می‌کند این امکان را برای کودک فراهم می‌کند تا هیجانات منفی خود را کشف کند و راه‌های مقابله با این هیجانات را بیابد، احساسات هوشیار و ناهوشیارش را کنترل کند و به صورت مستقل عمل کردن را یاد بگیرد.
از آثار مفید بازی درمانی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
به کودک کمک می‌کند تا بر وقایع (مشکلات و مصائب) اطرافش تسلط پیدا کند.
امکان بیان توانایی‌ها و قدرت فیریکی را برای کودک فراهم می‌کند (خصوصا کودکان دست و پا چلفتی و کودکان دارای اختلالات یادگیری در یک زمینه خاص)
کودک را تشویق به ابراز احساساتش می‌کند
سبب گسترش مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری در کودکان می‌شود.
مهارت‌های اجتماعی کودکان را توسعه می‌دهد
باعث بهبود اعتماد به نفس آنها می‌شود
و البته از همه مهم‌تر بازی درمانگر با ایجاد یک فضای امن و تمیز که دارای ابزار و وسایل مناسب بازی است به مهم‌ترین هدف بازی یعنی لذت بردن کودک از آن می‌پردازد. پس در اغلب مواقع بدون اینکه نقش معلم را داشته باشد درکنار کودک او را همراهی و هدایت می‌کند.
رشد بازی
همانگونه که انتظار می‌رود که همگام با افزایش سن کودک مهارت‌های حرکتی؛ شناختی؛ اجتماعی و گفتاری کودک رشد کند متقابلا انتظار می‌رود که بازی کودک نیز دچار تغییر و تکامل شود. درواقع می‌توان این رشد را از دو بعد بررسی کرد :
۱/ بعد اجتماعی :
در این دیدگاه کودک از بدو تولد تا یک سالگی بیشتر مشاهده‌گر است و در بازی دخالتی نمی‌کند.
از یک تا ۲ سالگی به تنهایی بازی می‌کند و میلی به نزدیک شدن به بازی دیگران ندارد.
از دو سالگی به بعد کنار سایر کودکان بازی می‌کند اما توجهی به بازی آنها ندارد. با شروع سه سالگی کودک کم‌کم ابزار بازی خود را با سایر کودکان شریک می‌شود و از حدود چهار سالگی در بین خود قوانینی برای بازی‌هایشان وضع می‌کنند.
بعد شناختی :
در این دیدگاه ابتدا بازیها به صورت عملکردی است و بیشتر حواس و حرکت کودک را در بر می‌گیرد و به شناخت و آگاهی کودک از خود و محیط کمک می‌کند. این‌گونه بازیها تا ۲ الی ۳ سالگی خیلی مشهود هستند.
از حدود یک سالگی در کنار بازیهای حسی‌ـ‌حرکتی بازی‌هایی که ساختن و دست‌ورزی زیادی دارند آغاز می‌شوند و از دو و نیم سالگی بازیهای نمایشی و سمبولیک کودک آغاز می‌شود ( مثلا کودک سه ساله شما الکی دست‌هایش را به چشم‌هایش می‌مالد و ادای گریه در می آورد) و معمولا در ۶ سالگی افول می‌کند و در نهایت بازیهای قاعده دار که اصول مشخصی دارند آغاز می‌شود.
حال اگر بازیهای کودک ما از بعد شناختی و اجتماعی آن‌گونه که انتظار می‌رود رشد نکند می‌تواند برای ما نشانه‌ای از تاخیرات تکاملی باشد و پس از بررسی کودک از جنبه‌های شناختی؛ ارتباطی؛ تعاملی و …. ممکن است به مداخله تیم توانبخشی (کاردرمانگر؛ گفتاردرمانگر؛ بازی درمانگر و یا روانشناس) برای بهبود شرایط موجود نیاز داشته باشد.
از سوی دیگر گاهی کودک ما اختلال بارزی چون نافرمانی مقابله‌ای؛ وسواس؛ اضطراب؛ بیش‌فعالی؛ اتیسم و… دارد در این‌گونه موارد بازی با توجه به اثراتی که برایش ذکر شد شدیدا به بهبود وضعیت این کودکان کمک می‌کند.
بازی درمانی در اختلالات
نافرمانی مقابله‌ای (ODD):
ویژگی اصلی این کودکان که اخیرا به علت فرزند‌پروری نامناسب شیوع پیدا کرده است مخالفت شدید در برابر قوانین و پاسخ منفی به اغلب درخواست‌های شماست.
معمولا در انجام کارها همکاری ندارند؛ هوش کلامی پایینی دارند و از شگردهای اصلی‌شان برای اینکه طرف مقابل را از پای دربیاورند اینست که با تکرار یک رفتار به صورت مداوم و متوالی او را خسته می‌کنند. با انگشت گذاشتن روی نقطه ضعف طرف مقابل او را حساس و یا تهدید می‌کنند.
برای این کودکان بهترین نوع بازی‌درمانی؛ بازی‌هایی با قوانین کم و انعطاف بالاست زیرا این بچه‌ها نظم‌پذیر نیستند و قوانین زیاد تنها سبب مقابله بیشتر آنها با شما می‌شود.
پس بازیهای آزادی مثل بازی با آب ؛ رنگ و گل بسیار برایشان اثرگذار است اما این رویکرد نیازمند جلسات زیاد و صبر و حوصله خانواده و درمانگر است.
نکات اصلی در بازی با این گروه از کودکان این است که هیچگاه با آنها بحث نکنید؛ هنگام صحبت آرام و مختصر اما محکم صحبت کنید؛ از همه مهم‌تر آنها نباید اثرگذاری لجبازی‌هایشان را در چهره یا رفتار شما ببیند.
کودکان اضطرابی:
در این کودکان علائم جسمی(دل پیچه؛ دردهای مفاصل)؛ علائم ذهنی(دلشوره و نگرانی)؛ خطاهای شناختی (قضاوت و پیش‌داوری)؛ به وفور دیده می‌شود.
بهتر است برای این کودکان که غالبا از نظر حسی بهم ریختگی دارند از بازیهای حسی‌ـ‌حرکتی و ماساژهای عمقی و آرام (درقالب بازی) استفاده شود( همچون بازی نفس کشیدن با بادکنک‌ها).
همچنین می‌توان از بازیهای شناختی و آموزشی برای رهاسازی عوامل استرس استفاده کرد. همینطور خانواده و درمانگر با دادن راهکارهای شناختی می‌توانند در کاهش اضطراب این کودکان کمک‌کننده باشند(برای مثال به کودک اضطرابی‌ای که همیشه ترس دارد که خانواده فراموش کند او را از مدرسه بازگرداند می‌توان این راهکار را داد که مثلا برای مامان و بابا یادداشت بگذار تا فراموش نکنند یا همیشه شماره آنها را داشته باش تا اگر فراموش کردند با آنها تماس بگیری).
کودکان وسواسی:
این کودکان افکار تکرارشونده‌ای دارند که می‌دانند اتفاق نمی‌افتد اما قادر به متوقف کردنش نیستند. آنها نیاز دارند که در مرحله اول با تکنیک‌های آرام‌سازی؛ آرام شوند و سپس از طریق بازی‌هایی که تدریجا برایشان حساسیت‌زدایی نسبت به وسواسشان ایجاد می‌کند یاد بگیرند که احساس؛ رفتار؛ افکار صحیح را جایگزین عمل یا تفکر وسواس گونه‌شان کنند.
در کل بازی‌هایی که استراتژی در آنها مطرح است و به توجه و تمرکز بالایی نیاز دارد مثل راز جنگل یا oteloo و همینطور بازیهای موسیقیایی بسیار برایشان موثر است .
کودکان اتیستیک :
این طیف از کودکان در تعاملات اجتماعی؛ گفتار و زبان و همینطور خلاقیت و تخیل مشکل دارند. در بازی‌درمانی با این کودکان می‌توان با استفاده از بازیهای حسی‌ـ‌حرکتی؛ فیزیکی و تکراری (مثل بازیهای دویدنی؛ کشیدنی؛ سبد و توپ) که خیلی به رشد زبان و تعامل احتیاج ندارند و تکرار در آنها زیاد است و سه ضلع اصلی اختلال اتیسم را خیلی درگیر نمی‌کند به کودک اتیستیک کمک کنیم که سطح بازی‌هایش را رشد دهد.
به تدریج می‌توانیم بازیهای آنها را تعاملی‌تر و متنوع‌تر کنیم تا در خلال بازی مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی را بیاموزند.
کودکان بیش فعال :
سه مشکل اصل این کودکان حرکات زیاد؛ سطح پایین توجه و عدم توانایی مهار و بازداری شان است. در ابتدای بازی با این کودکان بهتر است بیشتر بازیهای حرکتی انجام دهیم.
از فرامین تک مرحله‌ای استفاده کنیم و در فعالیت‌هایمان اَشکال بی‌نظم داشته باشند و کم‌کم آنها را به سمت بازی‌هایی با چندین دستور و منظم سوق دهیم.
این کودکان که غالبا خلاقیت بالایی دارند در بازیهای ساختنی عملکرد خیلی خوبی دارند و کثیف بازیها مثل رنگ پاشیدن؛ آب بازی؛ گل بازی و …. بسیار برایشان مفید است و موجب افزایش سطح توجه و کاهش تکانه در آنها می‌گردد.
بازی‌درمانی با توجه به اثراتی که برای آن ذکر شد به شدت کمک‌کننده به پروسه‌درمانی کودکان دارای اختلالات ویژه و مشکلات ارتباطی است. این رویکرد می‌تواند مسیر درمان کودک (چه کاردرمانی و چه گفتاردرمانی) را تسهیل؛ تسریع و خوشایند نماید. اما باید توجه کرد هر چه رویکرد ما در بازی کودک محورتر باشد زمان بیشتری برای درمان نیاز است اما نتیجه بهتری بدست می‌آید.
پس نقش خانواده به عنوان حامی کودک بسیار مهم است زیرا هم باید زمان زیادی برای این جلسات بگذارد و هم نهایت همکاری برای فراهم کردن محیطی که مناسب رشد بازی کودک است را داشته باشد.
بازی درمانی در کلینیک توانبخشی رویش پرند
کلینیک توانبخشی رویش پرند با دارا بودن بازی درمانگر مسلط بر تمامی حیطه‌های نام برده که دوره‌های تخصصی بازدرمانی در انواع اختلالات (نافرمانی مقابله‌ای؛ اضطراب؛ وسواس؛ اتیسم؛ بیش فعالی؛ اختلالات یادگیری) را تحت نظر دکتر مرضیه نظری گذرانده امکان کمک به این طیف از کودکان را داراست.
در زیر مدارک همکاران بازی درمانگر ما را مشاهده می‌کنید:
در صورتی که در مورد بقیه خدمات مرکز رویش نیاز به کسب اطلاعات دارید بر روی دکمه زیر کلیک کنید:
میخواهم در مورد خدمات توانبخشی شما بیشتر بدانم
در صورتی که در مورد همکاران بخش بازی درمانی ما نیاز به کسب اطلاعات بیشتری دارید بر روی دکمه زیر کلیک کنید:
میخواهم در مورد همکاران بخش بازی درمانی شما اطلاعات بیشتری را کسب کنم
در صورتی که نیاز به آشنایی بیشتر با ما دارید در زیر می‌توانید توضیحات مدیر مرکز را در مورد مجموعه فعالیت‌های گروه آموزش و توانبخشی رویش پرند مشاهده کنید:
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_raw_html]JTNDZGl2JTIwaWQlM0QlMjI5MTIxNDIwNjcxNCUyMiUzRSUzQ3NjcmlwdCUyMHR5cGUlM0QlMjJ0ZXh0JTJGSmF2YVNjcmlwdCUyMiUyMHNyYyUzRCUyMmh0dHBzJTNBJTJGJTJGd3d3LmFwYXJhdC5jb20lMkZlbWJlZCUyRjNVUEY0JTNGZGF0YSU1QnJuZGRpdiU1RCUzRDkxMjE0MjA2NzE0JTI2ZGF0YSU1QnJlc3BvbnNpdmUlNUQlM0R5ZXMlMjIlM0UlM0MlMkZzY3JpcHQlM0UlM0MlMkZkaXYlM0U=[/vc_raw_html][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]
در صورتی که نیاز به تعیین وقت برای ارزیابی و درمان مشکلات بازی و یا مشکلات رفتاری کودک خود دارید می‌توانید همه روزه به غیر از ایام تعطیل از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرید:
۰۲۱-۵۶۷۹۳۴۵۴-۵۶۲۱۷۴۴۶
