۱۹ نکته برای افزایش بهره‌وری جلسات کاردرمانی
امــروزه اصــل آماده ســازی قبلــی، قبــل از ورود بــه هــر جلســه ای در هــر ســطح و طبقــه اجتماعــی بســیار حائــز اهمیــت اســت.
قطعــا حضــور در جلســات درمانــی هــم یک ســری الزامــات و آماده ســازی‌ها، هــم بــرای کــودک، هــم بــرای والدیــن دارد. در ابتــدا بــه الزامــات والدیــن می پردازیــم و ســپس در مــورد آماده ســازی کــودک نکاتــی را بیــان خواهیــم کــرد:
۱٫ همان گونــه کــه قبــلا اشــاره شــد والدیــن بایــد شــادابی روحــی مناســبی بــرای حضــور در جلســات داشــته باشــند.
پــس ســعی کنیــد در روز جلســه اگــر کار چالــش برانگیــزی داریــد کــه ممکــن اســت حــال روحــی شــما را تحــت تاثیــر قــرار دهــد، انجــام آن را بــه بعــد از حضــوردر جلســه موکــول کنیــد.
۲٫ فکــر کنیــد کــه چــه فعالیتــی انجــام دهیــد کــه باعــث افزایــش انگیــزه شــما بــرای همــکاری بهتــر در جلســه درمــان شــود.
ایــن مــوارد لزومــا نبایــد زیــاد پیچیــده باشــند کــه از شــما انــرژی اضافــی بگیرنــد؛ مثــلا گــوش دادن بــه موســیقی مــورد علاقــه در مســیر خانــه تــا کلینیــک می‌توانــد یــک نمونــه راحــت و در دســترس باشــد.
۳٫ اگــر کــودک شــما نقــص جســمی دارد و بایــد در جلســه بــه عنــوان یــک کمــک درمانگــر فعالیت‌هــای جســمی انجــام دهیــد، ســعی کنیــد از لحــاظ جســمی آمــاده باشــید.
چنــد ســاعت قبــل از حضــور در کلینیــک کار جســمی ســنگین انجــام ندهیــد و همچنیــن یــک میــان وعــده بــه همــراه داشــته باشــید کــه در مســیر کلینیــک یــا قبــل از حرکــت میــل کنیــد کــه انــرژی کافــی داشــته باشــید.
یکــی از مــوارد رایــج، دیــدن ســایر کــودکان بــا مشــکلات دیگــر در کلینیــک و فکرکــردن بــه آنهــا اســت کــه می‌توانــد حــال والدیــن را دگرگــون کنــد. اگر با چنین کودکانی مواجه شدید، بر روی توانایی‌های آن کودکان تمرکز کنید، نه ناتوانایی‌هایشان. سعی کنید اگر مشکلی وجود ندارد با او ارتباط بگیرید و او را خوشحال کنید تا حال خودتان هم بهتر شود. مثلا دادن یک خوراکی کوچک، نوازش، یــک لبخنــد ســاده و مــواردی از ایــن دســت بــدون منتقــل کــردن حــس ترحــم می توانــد گزینه هــای خوبــی باشــد.
۴٫ ســعی کنیــد در زمانــی کــه در مســیر رســیدن بــه کلینیــک یــا در حــال انتظــار بــرای ورود بــه جلســه هســتید اجــازه مشــغول شــدن ذهنتــان بــا افــکار منفــی را ندهیــد.
یکــی از مــوارد رایــج، دیــدن ســایر کــودکان بــا مشــکلات دیگــر در کلینیــک و فکرکــردن بــه آنهــا اســت کــه می‌توانــد حــال والدیــن را دگرگــون کنــد. اگر با چنین کودکانی مواجه شدید، بر روی توانایی‌های آن کودکان تمرکز کنید، نه ناتوانایی‌هایشان. سعی کنید اگر مشکلی وجود ندارد با او ارتباط بگیرید و او را خوشحال کنید تا حال خودتان هم بهتر شود. مثلا دادن یک خوراکی کوچک، نوازش، یــک لبخنــد ســاده و مــواردی از ایــن دســت بــدون منتقــل کــردن حــس ترحــم می توانــد گزینه هــای خوبــی باشــد.
۵٫ اگــر عوامــل آزاردهنــده ای در محیــط کلینیــک وجــود دارد و شــما نمی توانیــد بــا آنهــا کنــار بیاییــد، ســعی کنیــد بــه گونــه‌ای برنامه ریــزی کنیــد کــه دقیقــا در زمــان تعییــن شــده وارد کلینیــک شــوید؛ تــا بــدون مواجهــه طولانــی مــدت بــا آن عوامــل آزاردهنــده، وارد جلســه درمــان کودکتــان شــوید.
همچنیــن بعــد از جلســه بــدون اتــلاف وقــت محیــط کلینیــک را تــرک کنیــد.
در ادامه نکاتی را بیان خواهیم کرد که لازم است قبل از ورود به جلسه درمان در مورد کودکتان انجام دهید:
۱٫ کودک مریض را به جلسه نیاورید!
هــر انســانی وقتــی مریــض می شــود ســطح انــرژی جســمی و روانــی او افــت می کنــد و تمایــل بــه اســتراحت دارد و همچنیــن تــا حــدودی دچــار افــت خلق وخــو می شــود.
کــودکان نیــز از ایــن قضیــه مســتثنی نیســتند. حضــور یــک کــودک کســل و بی‌حــال در جلســات درمانــی می‌توانــد مــوارد زیــر را بــه دنبــال داشــته باشــد:
الف: بازدهی کم جلسه‌درمانی:
جلســات کاردرمانــی چــه در بخــش ذهنــی و چــه در بخش جســمی نیــاز بــه صــرف انــرژی زیــادی دارد و کودکــی کــه مریــض اســت از ایــن مهــم بی‌بهــره اســت. بــا توجــه بــه ایــن مســئله درمانگــر بایــد زمــان انجــام برنامه‌هــای درمانــی را در مقاطــع کوچک‌تــر در نظــر بگیــرد و اســتراحت بیشــتری بــه کــودک بدهــد و همچنیــن در زمــان انجــام برنامــه درمانــی، کــودک شــادابی لازم را نــدارد و در نتیجــه بازدهــی کلــی جلســه را بــه شــدت تحــت تاثیــر قــرار می‌دهــد.
ب: امکان انتقال بیماری:
سیســتم ایمنــی کــودکان نســبت بــه بزرگســالان ضعیف‌تــر می‌باشــد و ممکــن اســت در طــول فراینــد توانبخشــی کــودک بارهــا دچــار بیمــاری شــود. حضور یــک کودک بیمــار در کلینیــک می‌توانــد موجــب انتقــال بیماری بــه ســایر کــودکان مراجعه کننــده شــود.
ج: کاهش علاقه و حتی انزجار نسبت به توانبخشی:
بارهــا پیــش آمــده اســت کــه بــرای برقــراری ارتباط بــا یــک کــودک انــرژی زیــادی صــرف شــده، امــا بــا یــک اشــتباه کوچــک از ســوی درمانگــر و یــا والدیــن ایــن ارتبــاط درمانــی از بیــن رفتــه و یــا ضعیــف شده اســت. یکــی از مــواردی کــه می‌توانــد مُخــل ارتبــاط درمانــی باشــد، حضور کــودک در جلســات کاردرمانــی در زمــان کســالت اســت.
در بعضــی از مــوارد ایــن حضــور نادرســت حتــی می‌توانــد موجــب انزجــار کودک نســبت بــه محیــط درمــان و درمانگــر شــود.
د: بدتر شدن وضعیت سلامت کودک:
زمانــی کــه کــودک دچــار بیمــاری، بویــژه تــب و عفونــت اســت، بهتــر اســت در منــزل اســتراحت کنــد تــا ایــن وضعیــت بدتــر نشــود. تشــدید ایــن علائــم بــه دنبــال فعالیــت شــدید جســمی، می‌توانــد منجــر بــه تشــنج شــود.
بــا توجــه بــه نــکات گفتــه شــده بهتــر اســت کــه کــودک اگــر از کســالت و یــا بیمــاری رنــج می بــرد در جلســات درمانــی حضــور پیــدا نکنــد. البتــه خانــواده بایــد بــا توجــه بــه قوانیــن هــر کلینیکــی در زمان مناســب ایــن کســالت را بــه اطلاع مســئولین پذیــرش کلینیک‌هــا برســاند تــا وقفــه یــا اختلالــی در کار آنهــا هــم ایجــاد نشــود.
۲٫ خواب کودک مهم است
حــال خــوب کــودکان بســیار بــه کیفیــت و کمیــت خــواب آنهــا بســتگی دارد، ســعی کنیــد برنامــه خــواب کــودک را بــه‌گونــه‌ای تنظیــم کنیــد کــه در زمــان حضــور در کلینیــک خواب‌آلــود نباشــد.
مثـلـا اگــر کــودک به گونــه‌ای بخوابــد کــه نیــم تــا یــک ســاعت قبــل از حضــور در جلســه بیــدار شــود بســیار مناســب خواهــد بــود.
۳٫ تغذیه کودک
تغذیــه یکــی از مســائل مهــم اثرگــذار در کیفیت جلســات توانبخشــی اســت. بــا توجــه بــه اهمیــت ایــن مســئله ذکــر مــوارد زیــر ضــروری بــه نظــر می رســد:
الف: فاصله آخرین وعده تا جلسه
با توجه بــه نــوع تمرین‌هــای انجــام شــده در جلســات کاردرمانــی بــه ویــژه در بخــش کاردرمانــی جســمی، فاصلــه آخریــن وعــده غذایــی کــودک تــا شــروع جلســه درمانــی بایــد بــه‌گونــه‌ای باشــد کــه غــذای صــرف شــده از معــده کــودک خــارج شــده باشــد؛ زیــرا ممکــن اســت بــا فشــارهایی کــه بــه معــده کــودک در حیــن انجــام برنامه هــای درمانــی می‌آیــد، کــودک دچــار حالــت تهــوع و اســتفراغ شــود. زمــان مناســب بــرای خــروج غــذا از معــده شــیرخواران و کــودکان متفــاوت اســت و روی هــم رفتــه بیــن یــک تــا ســه ســاعت متغیــر اســت، هــر انــدازه ســن پایین‌تر باشــد بــه زمــان بیشــتری بــرای هضــم غــذا در معــده نیــاز اســت.
ب: غذا سنگین نباشد
سیســتم گوارش بعــد از صــرف غــذا بیشــتر جریــان خــون بــدن را بــه ســمت خــود می‌کشــد و در واقــع بــه همیــن دلیــل اســت کــه بیــان می‌شــود بعــد از صــرف غــذا تــا حــدود نیــم ســاعت فعالیــت بدنــی شــدید نداشــته باشــید، چــون سیســتم گــردش خــون بــدن را دچــار اختـلـال کــرده و هضــم غــذا دشــوار می‌شــود.
این مســئله در مــورد غذاهــای ســنگین بیشــتر صــدق می‌کنــد، یعنــی ایــن غذاهــا جریــان خــون بیشــتر و یــا مــدت طولانی‌تــری را بــرای هضــم شــدن لازم دارنــد.
بنابرایــن دادن غذاهــای ســنگین بــه کــودک قبــل از حضــور در جلســه درمانی می‌تواند موجــب بی‌حالــی و نداشــتن تــوان لازم بــرای همــکاری بــا کاردرمانگــر شــود. همچنیــن غذاهــای ســنگین حالــت خواب آلودگــی را بــرای کــودک بــه وجــود می‌آورنــد.
ج: غذا مقوی باشد
چــه در بخش کاردرمانی ذهنی و چه در بخــش کاردرمانی جســمی، کودک در طــول جلســه درمانی بــه انــرژی زیــادی نیــاز دارد، لــذا آخریــن وعــده غذایــی قبــل از ورود بــه جلســه درمانــی بایــد مقــوی باشــد تــا بتوانــد انــرژی لازم بــرای همــکاری مناســب بــا درمانگــر را بــرای کــودک تأمیــن کنــد.
۴٫ برنامه دارویی
بــا مشــورت پزشــک و درمانگــر برنامــه دارویــی کــودک را به‌گونــه‌ای تنظیــم کنیــد کــه بــر هوشــیاری و همــکاری کــودک تاثیــر منفــی نگــذارد و نســبت بــه انجــام درســت برنامــه دارویــی مقیــد باشــید.
گاهــی بعضــی داروهــا چنــد ســاعت بعــد از اســتفاده، اثرشــان شــروع می‌شــود و والدیــن بایــد زمان‌هــای اوج اثــر داروهــا را یــا از پزشــک بپرســند یــا بــا دقــت و آزمــون و خطــا نســبت بــه آنهــا آگاهــی پیــدا کننــد.
چــون ممکــن اســت بــرای یــک کــودک نیــاز باشــد در زمــان اوج اثــردارو در جلســه درمانــی حضــور پیــدا کنــد، ماننــد کــودکان بــا نقــص توجــه و تمرکــز، کــه معمــولا داروهایشــان باعــث افزایــش دقــت و توجــه آنهــا می‌شــود. پــس در زمــان اوج اثر دارو بیش‌تریــن میــزان یادگیــری را دارنــد.
بــرای بعضــی دیگــر از داروهــا و کــودکان ممکــن اســت زمــان اوج اثــر دارو مناســب بــرای حضــور در جلســات درمانــی نباشــد؛ چــون ممکــن اســت اثــرات دارو بازدهــی جلســه را کــم کنــد. بــه عنــوان مثــال ممکــن اســت عــوارض یــک دارو خواب آلودگــی و بی حالــی باشــد، پــس کــودک در ایــن دوره هــای زمانــی همــکاری خوبــی نخواهــد داشــت و نیــاز اســت کــه وقــت جلســه بــه ســاعت دیگــری موکــول شــود.
۵٫ تنظیم دفع کودک
ســعی کنیــد قبــل از حرکــت از منــزل بــه ســوی کلینیــک حتمــا کــودک را بــه ســرویس بهداشــتی ببریــد و از خالــی بــودن مثانــه و روده او مطمئــن شــوید. بعضــی از کــودکان بــا احســاس نیــاز بــه دفــع، اســترس می گیرنــد و دیگــر همــکاری لازم را بــا درمانگــر ندارنــد و یــا میــزان همــکاری و توجــه آنهــا کاهــش می‌یابــد.
از ســوی دیگــر چــون برنامــه زمان‌بنــدی جلســات کاردرمانــی مشــخص و محــدود اســت در صورتــی کــه در طــول جلســه نیــاز باشــد کــودک را بــرای اســتفاده از ســرویس بهداشــتی از اتــاق درمــان خــارج کنیــد، زمــان کــودک شــما از دســت خواهــد رفــت و همچنیــن ممکــن اســت تــا بازگشــتِ توجه کــودک اتــلاف وقــت زیــادی بــه وجــود بیایــد.
۶٫ عوامل تسهیل کننده
اگــر کــودک شــما بــه وســیله یــا اســباب‌بازی خاصــی دل بســتگی دارد و از شــما درخواســت می‌کنــد کــه آنهــا را بــا خــود بیــاورد، او را منــع نکنیــد و اجــازه دهیــد آنهــا را بــه کلینیــک و اتــاق درمــان بیــاورد.
چــون خــود همیــن وســایل می‌توانــد بــه عنــوان ســوژه‌ای بــرای برقــراری ارتبــاط و شــروع خوشــایند جلســه باشــد. در کل، اگــر وســیله و یــا اقدامــی وجــود دارد کــه احســاس می‌کنیــد می‌توانــد نقــش تســهیل‌کننده داشــته باشــد در جهــت تهیــه و یــا انجــام آن همــکاری لازم را بــا کــودک داشــته باشــید.
۷٫ انرژی روانی و فیزیکی
کــودک شــما بایــد از لحــاظ انــرژی فیزیکــی و روانــی بــرای مــدت زمــان حضــور در جلســه آمادگــی لازم را داشــته باشــد. پــس قبــل از حضــور در جلســه، عواملــی را کــه می‌توانــد باعــث خســتگی جســمی و یــا ذهنــی کــودک شــود، بــه حداقــل برســانید. مثــلا بعضــی از والدیــن قبــل از حضــور در کلینیــک کــودک را بــه پــارک و یــا شــهربازی می‌برنــد و کــودک تمــام انــرژی جســمی و انگیــزه خــود را در آنجــا صــرف کــرده اســت و دیگــر رغبتــی بــرای حضــور در جلســه نــدارد.
مثــال رایــج دیگــر مــوارد تربیتــی اســت. بارهــا پیــش آمــده کــه کــودک بــا چشــم گریــان وارد کلینیــک شــده اســت و وقتــی علــت را از والدیــن جویــا می‌شــویم، متوجــه می‌شــویم کــه کــودک یــک بهانه‌گیــری ســاده داشــته اســت کــه والدیــن بــا مقــداری انعطاف رفتــاری و دوراندیشــی می‌توانســتند مســئله پیــش آمــده را مدیریــت کننــد؛ امــا بــا ســخت‌گیری تمــام بــا کــودک برخــورد کرده‌انــد و کــودک در ابتــدای جلســه بســیار ناراحــت و پرخاشــگر بــوده و در جلســه توفیقــی نداشــته اســت.
بــه نظــر می‌رســد کــه تاکیــد و تمرکــز زیــاد بــر روی مــوارد گفتــه شــده چــون می‌توانــد باعــث اســترس والدیــن شــود، در بعضــی مواقــع ممکــن اســت نتیجــه عکــس بدهــد
عکس‌العمل درست والدین در این شرایط:
والدیــن می‌تواننــد در این گونــه مــوارد بــا ســعه‌صدر بحــث در مــورد مســائل پیــش آمــده را بــه زمــان دیگــری موکــول کننــد. البتــه در مــورد کودکانــی بــا مشــکلات رفتــاری کــه بــه قصــد باج‌گیــری از والدیــن و یــا درمانگــران دســت بــه اقداماتــی نظیــر لج بــازی و … می‌زننــد ایــن مســئله صــدق نمی‌کنــد. در این‌گونــه مــوارد بایــد بــا مشــورت یــک رفتاردرمانگــر روش صحیحــی بــرای ایــن قبیــل رفتارهــای کــودک اتخــاذ کــرد.
بــه عنــوان نکتــه آخــر بــه نظــر می‌رســد کــه تاکیــد و تمرکــز زیــاد بــر روی مــوارد گفتــه شــده چــون می‌توانــد باعــث اســترس والدیــن شــود، در بعضــی مواقــع ممکــن اســت نتیجــه عکــس بدهــد.
این مقاله بخشی از فصل پنج کتاب کودک توانمند من است، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کتاب بر روی دکمه زیر کلیک کنید:
در صورتی که تمایل به خرید کتاب داشتید برای شما همراه گرامی که این مقاله را مطالعه کرده‌اید یک کد تخفیف در نظر گرفته‌ایم. با این کد تخفیف کتاب از طریق پست در هر جای کشور که باشید رایگان برای شما ارسال خواهد شد.
کد تخفیف: ketab97
می‌خواهم در مورد این کتاب اطلاعات بیشتری کسب کنم
برای معرفی کتاب در سایت نی‌نی‌سایت می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید:
معرفی کتاب کودک توانمند من در نی‌نی سایت
